Girişimsəl radioloji
Girişimsəl radioloji günümüzün modərn teknolojilərinin rəhbərliyinde yani magnetik rezonans tomografiya, anjiografi, bilgisayarlı tomografi və ultrasonografilə xəstəlıklari tedavi edir, və milimetrik ince materyallər ilə xəstəliyin tədavisini cerahisiz və ən minimal invaziv tekniyi ilə sağlamaktadir. Bu mualicə yönteminde amacımıza ulaşmak üçün dəridən iynə geçirməliyik və bu üzdən bu cür ameliyatlara nüqtə cerrahisidə deyilir.
Girişimsəl radiyolojistlərin bütün işləmləri məsəlan teşxis etmə fotoların tefsiri, özəl iynə və incə kateter boraların yerleştirməsi, görüntülü bir şekilde edilir. Bu uzmanlar radyoloji ve girişimsəl tedavi sahəsinde eyitim görmüşlər.
Girişimsəl radiyolojinin etqisi xəstədə o gadar çoxdur ki bu etqiyi tib elminin başqa bölümlərində çox az rastlaya bilirik. Girişimsəl radiyoloji çeşitli texnikalar istifadə etməyə qadirdir, ama əslında bu texnikaların təmamını bir ana qrupda yerleştirə bilərik:
Girişimsəl radiyoloji vasitəsile mualicə olunan xastaliklərin, sınırları genişdir ve genişlənməkdədə dəvam edir. Belə ki bütün xastaliklərə bu yöntemi qullana bilirik ya yox haqında düşünməmiz lazımdır.
Beləcə ən minimal invaziv mualicə yöntəmlərin faydaları ibarətdir: təhlikənin azalması, xəstənin xəstəxanada galma müddətinin azalması, qiymətlərin azalması, xəstənin rahat olma imkaninin artması ve tezlikcə gündəlik işlərinə dönməsi. Geneliklə Bu yöntemin tedavi efektivliki başqa normal yöntemlere göre çoxdu və ya onlarla bərəbərdir. Girişimsəl radiyoloji yöntemi insanlardan başqa hayvanlarında mualicəsi üçün istifadə olunur.
Qan damar xəstəlikləri
Qan damarların incələsməsi qanın axmasını zəyiflədir. Girişimsəl radiyolojistləri balonlariyle belə damarların genişləndirilməsinə çalışırlar, və bəzi vaxtlarda (stenet) adli metal yaylar vasitəsile damarları açıq saxlamaya çalışırlar. Bəzen qan damarları tıutulur və qanın damarlarda axması dayanır və əgər biz bu problemi aradan qaldırmazsaq, o zaman bədənimizin həmən hissəsini kəsmək zorunda qala bilərik, ama girişimsəl radiyolojist uzmanları kateterlər vasitəsilə, damarlara ləxtələnməyə qarşı maddələr inyektiv edib ve bu hissələın kəsilməkdən qurtarırlar.
Anevrizmalar ve yırtılma ve qanama təhlikəsi: girişimsəl radiyolojidə damarların astarını (graft stent) adli boralarla yaxşılaştırırb ve bu cür problemləri aradan qaldırırlar.
Qanama
Qanama təcil bir durumdur ki girişimsəl radiyolojile tədavi olunur. Qanama bədənin bütün hissələrində baş verə bilər. Çox zaman qanamayı dayandırmaq üçün (embilazisiyon) uygularlar və damarları bu yöntemlə tıxayıb ve qanama probləmini aradan qaldırırlar, və ya girişimsəl radiyolojinin başqa yöntəmlərini yani (graft stenet) və ya balon istifədə edərək tezlikcə qanama dayandırılır . Həmçinin bəzi qanama ihtimalı yüksək olan cərrahilərdədə girişimsəl radiyoloji yöntəmləri istifadə edə bilirik, məsələn sezariyəndə.
Ağciyərdə qan ləxtələri- ağciyər embolisi
Girişimsəl radiyolojilərdə ağciyər embolisini tedavi etmek üçün iki tur yöntem var. Bu yöntemler ibarətdir: bir yöntem (vena kava filterleri) qullanmaqdi. Bu (vena kava filterlerile) ləxtələri ağciyərə yetirmədən önce tələyə düşürürub və ağciyər embolisinin yaranmasını əngələlərik. Ikimci yöntem (kateter) qullanmamqdi. Bu yöntem ağciyər embolisi yaratıldıxdan sonra qullanılır. Beləcə ki küçük kateterler vasitəsilə qan ləxtələrini təcziye dib ve qanın cəryan tapmasını sağlayırık.
Varikoz venalar: Bu tür venalar ən çox qıçlarda görünür. Ama çanaq nahiyəsində ve testis torbasındada görünə bilər. Isitmək, təhrik eden ilaclar ve embilazisiyon texnikalarla beləcə venaları tedavi ede bilirik.
Tikanmış damarlar: Bu durum qan ləxtələmə xəstəliyinə duçar olan venalarda görüne bilir, ve bazen bu arizani küçük kateterler vasitəsile ki damarların içinə yerləştirib və ləxtələri təcziyə edir, tedavi ede biliriz. bazen tomorlar sinədə venaların sıkışmasına nəden olurlar ve bunun ardındada baş ağrısı ve başqa arizalar ortaya çıxır ki (stenet) le bu problemi qaldıra bilirik.
Girişmsəl radiyoloji damar olmayan problemlerde
Bazen tipin bu bölümünə girişimsəl onkologiya derler. Ama onun tedavi yöntemleri iyi huylu problemleri qaldırmak üçündə uyumludur. Girişimsəl radiyolojinin tedavi yöntemleri bu xususda ibarətdir:
1. tumor ya xərçənq tedavisi ( embilazisiyon tumorun eblisonu)
2. xərçənqin etkisini başqa andamlara azatmak
3. Qarın ve sinədə görünən maye ve irin kütlelerin tedavisi.
4. Beslənmə boralarını yerləştirmədə.
5.Onurga sutunun çokus eden (collapse) sumuklərini tedavi etmək (vertebroplasty)
Tomurlerin tedavisi
Bu tedavi yöntemi tomurlerın küçük etmesi ve ya tamamen ortadan qaldırması üçün qullanılır. Bu sahədə büyük gelişmələr olmuş və insanların uzun ömur surməsinə nədən olmuş.
Qaraciyər ve böyrək tomurleri (kemik, ağciyər ve başqa tomurler)
bozunma ya eblişon yöntemlerile bu tomurleri tedavi edə bilirik. Çoğu zaman bu yöntemlerde bozunmayı yaratmaq üçün ya isitmek və ya dondurmaq yollardan istifadə edirik (radio tezliyi, mikrodalga lazeri, ultrasəs, krioterapi ). Bu tedavi yönteminde ayni zamanda ultrasəs Kompüter tomoqrafiyası ve Maqnit rezonans tomoqrafiyasi qullanılır.
Uşaqlığın fibroidleri
Gadınlar heyz olanda mümkündür şiddetli qanamalara ve şiddetli ağrılara duçar olalar, ki bunun nədəni fibroid denen iyi huylu tomurlərin olmasıdır. Bu rahatsızlığı ya bu tomurlerin beslenmesini sağlayan qanama damarlarını tıkanmaqla çözə bilirik və ya tomurlərin ölçüsünü küçük etmeklə (UFE). Bazende embilizasyon ilac uygulama yöntemile ve ya radiyotrapile birlikdə qullanılır və bu problemi aradan qaldırırız. Beləcə ki bunların vasitəsilə tomurlerın tedavi edib və bazi yanetgi xərçənq arızalarını ortadan qaldırırık.
Daş xəstəlikleri
En çox yayılmış xəstəliklərdən biridir, və şidetli ağrılara və böyrəyin tıkanmasına nədən olurlar. Bu xəstəliyi tedavi etmek üçün girişimsəl radiyolojile böyrəkə boralar yerləştirik və beləcə idrarın təxliyə olmasını və daşların çıxarılmasını sağlayırık.
Ödün daşları
Öd daşı xəstəliyi, dünyada geniş yayılan bir patologiyadır. Genəliklə bu daşlar lapraskopik yoluyla çıxartıla bilirler. Daşlar ya tomurlar öd kisəsinin yolunu kapadanda sarılıqa nədən olurlar ki bu sarılıqı bir teleskop (andoskopi) inin qıda borosunan geçirməklə görəbilirik. Ama girişimsəl radiyolojide (kenter) boraları qaraciyərdə yerləşdirib ve daşları çixarmaya çalışırlar və ya (stenet) yerləşdirib və onun təxliyə olmasını sağlayırlar.