Girişimsəl radioloji

Girişimsəl radioloji günümüzün  modərn teknolojilərinin rəhbərliyinde yani  magnetik rezonans tomografiya, anjiografi, bilgisayarlı tomografi  və ultrasonografilə  xəstəlıklari tedavi edir, və milimetrik ince materyallər ilə xəstəliyin tədavisini cerahisiz  və ən minimal invaziv tekniyi ilə sağlamaktadir.  Bu mualicə yönteminde amacımıza ulaşmak üçün  dəridən iynə geçirməliyik və bu üzdən bu cür ameliyatlara nüqtə cerrahisidə deyilir.

Girişimsəl radiyolojistlərin bütün işləmləri məsəlan  teşxis etmə fotoların  tefsiri, özəl iynə və incə kateter boraların yerleştirməsi,  görüntülü bir şekilde edilir. Bu uzmanlar radyoloji ve girişimsəl tedavi sahəsinde eyitim görmüşlər.

Girişimsəl radiyolojinin etqisi xəstədə o gadar çoxdur ki bu etqiyi tib  elminin başqa bölümlərində çox az rastlaya bilirik. Girişimsəl radiyoloji çeşitli texnikalar istifadə etməyə qadirdir, ama əslında bu texnikaların təmamını bir ana qrupda yerleştirə bilərik:

Girişimsəl radiyoloji vasitəsile mualicə olunan xastaliklərin, sınırları genişdir ve genişlənməkdədə dəvam edir. Belə ki bütün xastaliklərə bu yöntemi qullana bilirik ya yox haqında düşünməmiz lazımdır.

Beləcə  ən minimal invaziv mualicə yöntəmlərin faydaları ibarətdir: təhlikənin azalması, xəstənin xəstəxanada galma müddətinin azalması, qiymətlərin azalması, xəstənin rahat olma imkaninin artması ve tezlikcə gündəlik işlərinə dönməsi. Geneliklə Bu yöntemin tedavi efektivliki başqa normal yöntemlere göre çoxdu və ya onlarla bərəbərdir. Girişimsəl radiyoloji yöntemi insanlardan başqa hayvanlarında  mualicəsi üçün istifadə olunur.

Qan damar xəstəlikləri

Qan damarların incələsməsi qanın axmasını zəyiflədir.  Girişimsəl radiyolojistləri balonlariyle belə damarların genişləndirilməsinə çalışırlar, və bəzi vaxtlarda  (stenet)  adli metal yaylar vasitəsile damarları açıq saxlamaya çalışırlar.  Bəzen qan damarları tıutulur və qanın damarlarda axması dayanır və  əgər biz bu  problemi aradan qaldırmazsaq, o zaman bədənimizin həmən hissəsini  kəsmək zorunda qala bilərik, ama girişimsəl radiyolojist uzmanları  kateterlər vasitəsilə, damarlara  ləxtələnməyə qarşı maddələr inyektiv edib ve bu hissələın  kəsilməkdən qurtarırlar.

Anevrizmalar ve yırtılma ve qanama təhlikəsi: girişimsəl radiyolojidə damarların astarını (graft stent) adli boralarla yaxşılaştırırb ve bu cür problemləri aradan qaldırırlar.

Qanama

Qanama təcil bir durumdur ki girişimsəl radiyolojile tədavi olunur.  Qanama bədənin bütün hissələrində baş verə bilər. Çox zaman qanamayı dayandırmaq üçün (embilazisiyon) uygularlar və damarları bu yöntemlə tıxayıb ve qanama probləmini aradan qaldırırlar, və ya  girişimsəl radiyolojinin başqa yöntəmlərini yani (graft stenet) və ya balon istifədə edərək tezlikcə qanama dayandırılır . Həmçinin bəzi qanama ihtimalı yüksək olan cərrahilərdədə girişimsəl radiyoloji yöntəmləri istifadə edə bilirik, məsələn sezariyəndə.

Ağciyərdə qan ləxtələri- ağciyər embolisi

Girişimsəl radiyolojilərdə ağciyər embolisini tedavi etmek üçün iki tur yöntem var. Bu yöntemler ibarətdir: bir yöntem (vena kava filterleri) qullanmaqdi. Bu (vena kava filterlerile)   ləxtələri ağciyərə yetirmədən önce tələyə düşürürub və ağciyər embolisinin yaranmasını əngələlərik. Ikimci yöntem (kateter) qullanmamqdi. Bu yöntem ağciyər embolisi yaratıldıxdan sonra qullanılır. Beləcə ki  küçük kateterler vasitəsilə qan ləxtələrini təcziye dib ve qanın cəryan tapmasını sağlayırık.

Varikoz venalar: Bu tür venalar ən çox qıçlarda görünür. Ama çanaq nahiyəsində ve testis torbasındada görünə bilər. Isitmək, təhrik eden ilaclar ve  embilazisiyon texnikalarla beləcə venaları tedavi ede bilirik.

Tikanmış damarlar: Bu durum qan ləxtələmə xəstəliyinə duçar olan venalarda görüne bilir, ve bazen bu arizani küçük kateterler vasitəsile ki damarların içinə yerləştirib və ləxtələri təcziyə edir, tedavi ede biliriz. bazen tomorlar sinədə venaların sıkışmasına nəden olurlar  ve bunun ardındada baş ağrısı ve başqa arizalar ortaya çıxır ki (stenet) le bu problemi qaldıra bilirik.

Girişmsəl radiyoloji damar olmayan problemlerde

Bazen tipin bu bölümünə  girişimsəl onkologiya derler.  Ama onun tedavi yöntemleri iyi huylu problemleri qaldırmak üçündə uyumludur.  Girişimsəl radiyolojinin tedavi yöntemleri bu xususda ibarətdir:

1. tumor ya xərçənq  tedavisi ( embilazisiyon tumorun eblisonu)

2. xərçənqin etkisini başqa andamlara azatmak

3. Qarın ve sinədə görünən maye ve irin kütlelerin tedavisi.

4. Beslənmə boralarını yerləştirmədə.

5.Onurga sutunun  çokus eden (collapse)  sumuklərini  tedavi etmək (vertebroplasty)

Tomurlerin tedavisi

Bu tedavi yöntemi tomurlerın küçük etmesi ve ya tamamen ortadan qaldırması üçün qullanılır.  Bu sahədə büyük gelişmələr olmuş və insanların uzun ömur surməsinə nədən olmuş.

Qaraciyər  ve böyrək tomurleri (kemik, ağciyər ve başqa tomurler)     

bozunma  ya eblişon yöntemlerile bu tomurleri tedavi edə bilirik. Çoğu zaman bu yöntemlerde   bozunmayı yaratmaq üçün ya isitmek və ya dondurmaq yollardan istifadə edirik (radio tezliyi, mikrodalga lazeri, ultrasəs, krioterapi ).  Bu tedavi yönteminde ayni zamanda  ultrasəs Kompüter tomoqrafiyası ve Maqnit rezonans tomoqrafiyasi qullanılır.

Uşaqlığın fibroidleri

Gadınlar heyz olanda mümkündür şiddetli qanamalara ve şiddetli ağrılara duçar olalar,  ki bunun nədəni fibroid denen  iyi huylu tomurlərin olmasıdır. Bu rahatsızlığı ya bu tomurlerin  beslenmesini sağlayan  qanama damarlarını tıkanmaqla çözə bilirik və ya tomurlərin ölçüsünü küçük etmeklə (UFE).   Bazende embilizasyon ilac uygulama yöntemile ve ya radiyotrapile birlikdə qullanılır və bu problemi aradan qaldırırız. Beləcə ki bunların vasitəsilə tomurlerın tedavi edib və bazi yanetgi xərçənq arızalarını ortadan qaldırırık.

Daş xəstəlikleri

En çox yayılmış xəstəliklərdən biridir, və şidetli ağrılara və böyrəyin tıkanmasına nədən olurlar. Bu xəstəliyi tedavi etmek üçün girişimsəl radiyolojile  böyrəkə boralar yerləştirik və beləcə idrarın təxliyə olmasını və daşların çıxarılmasını sağlayırık.

Ödün daşları

Öd daşı xəstəliyi, dünyada geniş yayılan bir patologiyadır. Genəliklə bu daşlar lapraskopik yoluyla çıxartıla bilirler. Daşlar ya tomurlar  öd  kisəsinin yolunu kapadanda sarılıqa nədən olurlar ki bu sarılıqı bir teleskop (andoskopi) inin qıda borosunan geçirməklə görəbilirik. Ama girişimsəl radiyolojide (kenter) boraları qaraciyərdə yerləşdirib ve daşları çixarmaya çalışırlar və ya  (stenet) yerləşdirib və onun təxliyə olmasını sağlayırlar.